Miras bırakanın vefat etmesiyle kalan terekenin nasıl paylaştırılacağı en çok merak edilen konulardan biridir. Buna ilişkin Türk Medeni Kanunu hükümlerini incelediğimizde ilk olarak dikkatimizi çeken sağ kalan eşin kendisi ile birlikte kalan mirasçıların bulunduğu mirasçılar zümresine göre belli oranda mirasçı olduğudur. Şöyle ki;
Türk Medeni Kanunu’nun 499 uncu hükmü gereğince;
Sağ kalan eş, birlikte bulunduğu mirasçılar zümresine göre miras bırakana aşağıdaki oranlarda mirasçı olur:
- Miras bırakanın altsoyu ile birlikte mirasçı olursa, mirasın dörtte biri,
- Miras bırakanın ana ve baba zümresi ile birlikte mirasçı olursa, mirasın yarısı,
- Miras bırakanın büyük ana ve büyük babaları ve onların çocukları ile birlikte mirasçı olursa, mirasın dörtte üçü,
- Bu yukarıda sayılanlar dışında miras bırakanın eşi dışında mirasçısı bulunmuyorsa, mirasın tamamı eşe kalır.
Tabi ki dikkat edilmesi gereken bir diğer hükümde aşağıdaki gibidir.
MADDE 580.-Mirasçı olabilmek için miras bırakanın ölümü anında mirasa ehil olarak sağ olmak şarttır.
Mirasın açıldığı anda sağ olan mirasçı sonradan ölürse, onun miras hakkı kendi mirasçılarına kalır.
Ölen eşin alt soyu varsa (çocukları veya torunları vd.) bunlar birinci zümre mirasçılarıdır ve birinci zümre ile birlikte mirasçı olan sağ kalan eşin yasal miras payı, mirasın (terekenin) tamamının dörtte biri (¼’) dir. Geri kalan miktar birinci zümre mirasçılar arasında eşit olarak paylaşılır.
Ölen eşin alt soyu bulunmadığı takdirde, kan bağına dayalı ikinci zümre mirasçılar varsa (ölen eşin sağ olan anne ve babası veya onların daha önce ölmüş olmaları halinde, kardeşleri, kardeş çocukları, vd.) bu durumda, sağ kalan eşin yasal miras payı, mirasın (terekenin) tamamının yarısı (1/2 ) dir. Geri kalan miktar ikinci zümre mirasçılar arasında eşit olarak paylaşılır.
Yani muris evli olarak öldüğünde geride sadece eş ve kardeşler sağ kalmış ise mirasın yarısı sağ kalan eşe diğer yarısı da kardeşler arasında eşit olacak şekilde dağıtılır.
Örneğin söz konusu bir olayda anne baba ve çocuklardan oluşan tüm ailenin bir kazada öldüğü düşünüldüğünde, eğer çocukların ölüm saati de babadan önce öldüğü şeklinde tespit edilirse, baba son olarak öldüğünde mirasının yarısı eşe diğer yarısı kardeşlere yani kendisinin ikinci zümresine kalabilecektir. Doğal olarak kadın en sonuncu olarak öldüğünde kadının mirasçıları ancak adamdan gelen yarı oranında mirasa hak kazanabileceklerdir.
Eğer çocukların babadan sonra öldüğü düşünülürse bu durumda babadan kalan mirasın dörtte üçü çocuklara geçecek çocuklar da öldüğünde bu miras anneye kalacaktır. Dolayısıyla bu durumda babanın kan bağına dayalı ikinci zümresi mirasa hak kazanamayacaktır.
