T.C. YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
Esas: 1994/12-251
Karar: 1994/593
Karar Tarihi: 12.10.1994
TAKİBİN DURDURULMASI DAVASI – TAKAS DAVASI – KESİNLEŞMİŞ ALACAĞIN BULUNMAMASI – TAKAS-MAHSUP TALEBİ – TAKAS BEYANININ DİKKATE ALINACAĞI DURUMLAR
ÖZET: Somut olayda, ilâma bağlanmış bir alacak var ve yani takas mahsup istemi içinde bu ilâmın kesinleşmesi şart değilse de söz konusu alacağa ilişkin ilâm, Yargıtay 15. Hukuk Dairesince bozulmuş olmakla ortadan kalktığı için bu aşamada hüküm altına alınan bir alacak kalmamış demektir. Bu durumda davacının takas ve mahsup isteminin kabulüne ilişkin Mercii kararı doğru değildir. O halde önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
(2004 S. K. m. 68) (818 S. K. m. 118)
Dava: Taraflar arasındaki ” takas-mahsup” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Kadıköy 1. İcra Tekik Merciince davanın kabulüne dair verilen 24.12.1991 gün ve 1988/2100-1991/1034 sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafındanm istenilmesi üzerine;
Yargıtay 12. Hukuk Dairesinin 30.3.1993 gün ve 3096-5610 sayılı ilâmı:
(… Takas dermeyan eden borçlunun kesinleşmiş bir alacağı bulunmadığı anlaşılmasına göre, takip hukuku açısından takas ve mahsubu gerektirecek bir husus henüz oluşmuş kabul edilemez. Dar yetkili mercide BK.nun 118/2. maddesinin uygulanması ve giderek yargılamayı gerektiren hususların tartışılması mükün değildir. istemin reddedilmesi gerekirken aksi düşüncelerle bilirkişi raporuna dayanarak takas ve mahsup talebinin kabulüne karar verilmesi isabetsizdir. Mercice kararın bozulması gerekirken onandığı anlaşılmakla karar düzeltme isteğinin kabulüne karar verilmek gerekmiştir…) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Hukuk Genel Kurulu’nca incelenerek direnme kararın süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Karar: Dava, takibin durdrulması, takas ve mahsup istemine ilişkindir.
Sınırlı yetkili İcra Tetkik Merciinin yargılama usulü gözönünde tutulduğundan, takip hukuku bakımından takas ve mahusp iddiası kural olarak üç halde nazara alınabilir. Bunlar:
1- Takasa konu olacak, İcra İflas Kanununun 68. maddesindeki belgelere dayalı bulunuyorsa,
2- Bu alacakla ilgili olarak İcra Takibi yapılmış ve takip kesinleşmiş ise,
3- Alacak ilâma bağlanmış durumdaysa,
Somut olayda, ilâma bağlanmış bir alacak var ve yani takas mahsup istemi içinde bu ilâmın kesinleşmesi şart değilse de söz konusu alacağa ilişkin ilâm, Yargıtay 15. Hukuk Dairesince bozulmuş olmakla ortadan kalktığı için bu aşamada hüküm altına alınan bir alacak kalmamış demektir. Bu durumda davacının takas ve mahsup isteminin kabulüne ilişkin Mercii kararı doğru değildir. O halde önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
Sonuç: Davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının yukarıda gösterilen nedenlerden dolayı (BOZULMASINA), oybirliği ile karar verildi.
