T.C. Askeri Yüksek İdare Mahkemesi
2.Dairesi
Esas: 2009/1032
Karar: 2009/1001
Karar Tarihi: 30.09.2009
TAZMİNAT DAVASI – ZARARIN ÖĞRENİLDİĞİ TARİHTEN İTİBAREN BİR YILLIK SÜRE VE TAZMİNAT İSTEMİNİN DAVALI İDARECE REDDİNDEN İTİBAREN YÜZ YİRMİ GÜNLÜK SÜRE GEÇİRİLDİKTEN SONRA İKAME EDİLEN DAVANIN SÜRE AŞIMI YÖNÜNDEN REDDİ GEREĞİ
ÖZET: Süresinde açılan maddi manevi tazminat istemli davada AYİM 2 nci D.nin kararı ile davacıya istemi gibi maddi tazminata hükmedildiği, bilirkişi raporunda maddi zararın istemden fazla çıkması nedeniyle, bu kez zararın öğrenildiği tarihten itibaren bir yıllık süre ve tazminat isteminin davalı idarece reddinden itibaren 120 günlük (60+60 gün) süre geçirildikten sonra ikame edilen davanın süre aşımı yönünden reddine karar verilmesi gerekir.
(1602 S. K. m. 43, 44, 45)
Davacı vekili, 02.09.2009 tarihinde İstanbul Bölge İdare Mahkemesinde, 07.09.2009 tarihinde AYİM’ de kayda geçen dava dilekçesinde özetle; davacının Van/çatak İlçesi Narlı İlçe J.K.lığında görev yaparken, 17.03.2008 tarihinde nöbetçi olduğu ve 18.08.2008 tarihinde istirahatlı olduğu halde, el bombasının tanıtım ve kullanılması eğitimi için görevlendirildiğini, eğitimde kullanılan gerçek el bombası fünyesinin patlaması sonucunda davacının parmaklarının koptuğunu, bir an dikkatsizlik nedeniyle meydana gelen yaralanma olayı nedeniyle uğranılan zararın karşılanması açılan maddi ve manevi tazminat davası sonucunda AYİM 2 nci D. nin 27.05.2009 tarih ve 2008/648 E., 2009/641 K. Sayılı kararı ile istem gibi 30.000,00 TL maddi, tazminata hükmedildiğini, bu karara esas teşkil eden bilirkişi raporunun kendilerine, 22.04.2009 tarihinde tebliğ edildiğini, bu bilirkişi raporunun tebliği ile davacının maddi tazminat hak edişinin 40.287,00 TL olduğunu öğrendiklerini belirterek gerçek zarar ile karşılanan zarar arasındaki fark olan 10.287 TL’nin olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
AYİM Genel Sekreterliğince 28.09.2009 tarihli yazı ile <AYİM Kanununun 45/B maddesi uyarınca yazılı bildirim tarihini takip eden 60 günden sonra davanın açılması gerekirken bu süre geçirildikten sonra 02.09.2009 tarihinde başvurulmuş olması> nedeniyle süre yönünden davanın reddine karar verilmesi talebinde bulunulmuştur.
Dosyada bulunan bilgi ve belgelerin incelenmesinden; davacının Van/çatak İlçesi Narlı İlçe J.K.lığında görev yaparken, 17.03.2008 tarihinde nöbetçi olduğu ve 18.03.2008 tarihinde istirahatlı olduğu halde, el bombasının tanıtım ve kullanılması eğitimi için görevlendirildiği, eğitimde kullanılan gerçek el bombası fünyesinin patlaması sonucunda davacının parmaklarının koptuğu, bir an dikkatsizlik nedeniyle meydana gelen yaralanma olayı nedeniyle uğranılan zararın karşılanması için yaptığı idari müracaatın 09.04.2008 tarihli yazı ile reddi sonrasında, 16.05.2008 tarihinde açılan maddi ve manevi tazminat davası sonucunda AYİM 2 nci D. nin 27.05.2009 tarih ve 2008/648 E., 2009/641 K. sayılı kararı ile istem gibi 30.000,00 TL maddi, tazminata hükmedildiği, bu karara esas teşkil eden bilirkişi raporunun davacıya 22.04.2009 tarihinde tebliğ edildiği ve 02.09.2009 tarihinde 10.287,00 TL maddi tazminat istemli dava açıldığı anlaşılmıştır.
1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu’nun 43/1 nci maddesi, <İdari eylemlerden hakları ihlal edilmiş olanların Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde dava açmadan önce, bu eylemlerin yazılı bildirimi üzerine veya başka suretle öğrendikleri tarihten itibaren bir yıl ve her halde eylem tarihinden itibaren beş yıl içinde yetkili makama başvurarak haklarının yerine getirilmesini istemeleri lazımdır. Bu isteklerini kısmen veya tamamen reddi halinde bu konudaki işlemin tebliği tarihinden ve altmış gün içinde cevap verilmediği takdirde bu sürenin bittiği tarihten itibaren altmış gün içinde tam yargı davası açabilirler.> hükmünü amirdir.
1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu’nun 43 ncü maddesinde idari eylemlerden doğan tam yargı davasına ait dava açma süresi gösterilmiş ve bu sürelerin başlangıçları da belirtilmiştir. Belirtilen bu başlangıç tarihlerinden itibaren işlemeye başlayan dava açma süreleri içinde açılmayan davaların esastan incelenmesi mümkün değildir. Zira dava açma süresi hak düşürücü bir süre olup sürenin geçmesiyle dava hakkı ortadan kalkar ve Kanun yeni bir olanak tanımadıkça bu hak bir daha kullanılamaz.
Dava açma süresi geçirildikten sonra açılan davaların reddine karar verileceği, 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu’nun, 44/f ve 45/A maddelerinde belirtilmiştir.
Bu hükümler çerçevesinde davacının durumu değerlendirildiğinde; olayın 18.03.2008 tarihinde gerçekleştiği, davacının tazminat istemi ile 1 yıl içinde idareye başvurduğu, başvuruya olumsuz cevap verilmesi üzerine süresinde açılan maddi manevi tazminat istemli davada AYİM 2 nci D.nin 27.05.2009 tarih ve 2008/648 E., 2009/641 K. sayılı kararı ile davacıya istemi gibi 30.000,00 TL. maddi tazminata hükmedildiği, bilirkişi raporunda maddi zararın istemden fazla çıkması nedeniyle, bu kez 02.09.2009 tarihinde zararın öğrenildiği tarihten itibaren bir yıllık süre ve tazminat isteminin davalı idarece reddinden itibaren 120 günlük (60+60 gün) süre geçirildikten sonra ikame edilen iş bu davanın süre aşımı yönünden reddine karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle;
Davanın süre aşımı yönünden REDDİNE karar verilmiştir.
