KENTSEL DÖNÜŞÜM HAKKINDA
Ülkemizde, çevre ve şehircilik planlaması ve uygulamaları yönünden geçmişten günümüze kadar dayanan çarpık ve plansız yapılaşma olduğu görülmektedir. Ancak 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanunun yürürlüğe girmesiyle birlikte, kentsel dönüşüm sürecinde eskiyen bina ve sitelerin yeniden yapılması konusu gündeme gelmiştir.
Peki eskiyen, yıpranan bina veya sitelerimiz için Kentsel Dönüşüm süreci nasıl işlemektedir? Bu süreçte yapılması gerekenler nelerdir?
Riskli Yapı Tespiti
Öncelikle Kentsel dönüşüm sürecinin en başında yapınızın riskli olarak tespiti gerekecektir. Peki Riski yapı nedir? Doğal afetler ve sair sebepler ile yıkılma, ağır hasar görme ve böylelikle gerek can gerekse mal güvenliğini tehlikeye sokacak düzeyde eskimiş, yıpranmış, ömrünü tamamlamış, bir arsa üzerinde yer alan çatılı yapılardır.
Yapının riskli olduğunu tespit ettirmek için ise; Yapı üzerinde hak sahibi olan maliklerden herhangi birinin, tespit talepli dilekçesi, ilgili yapıda malik olduğunu ispat eder tapu senedi ve kimlik belgesi ile tek başına Çevre ve Şehircilik Bakanlığından lisans verilmiş olan kuruluşlara başvurusu bu konuda yeterli olacaktır. Yani söz konusu binada veya arsada hak sahipliğiniz varsa tek başınıza da bu tespitin yapılmasını isteyebilirsiniz.
Akabinde binanın riskli yapı olduğuna ilişkin tespit yapılırsa , Tapu Müdürlüğünce söz konusu yapı üzerinde ayni ve şahsi hak sahibi bulunan kişilere, ilgili rapor ve yapının 60 gün içerisinde yıkılabileceği, söz konusu rapora hak sahiplerince, tebliğ tarihi itibari ile on beş (15) gün içerisinde itiraz olunabileceği kayıtları da eklenerek tebliğ edilir.
Riskli Yapı Tespiti Raporuna itiraz edilmez veya yapılan itiraz haksız bulunursa rapor kesinleşir ve yapı ilgili Tapu Müdürlüğünce beyanlar hanesine artık ‘Riskli Yapı’ olarak kaydedilir.
Değerleme Raporu Hazırlanması
Bir sonraki aşama ise değerleme raporu hazırlanmasıdır. Değerleme Raporu, riskli yapının değerinin (tüm bağımsız bölümlerin değeri ve arsa değeri) SPK Lisanslı Gayrimenkul Değerleme Şirketleri’ne tespit ettirilmesini ifade etmektedir. İlgili değerleme raporu, riskli yapı raporunun kesinleşmesi ve ilgili belediyesince maliklere yıkım tebligatı yapıldıktan sonra ancak mutlaka toplantı tarihinden önce hazırlanmalıdır. Hak sahibi maliklerden bir veya birkaçının başvurusu üzerine hazırlanabilecektir.
Yıkım Süreci
Bu işlemlerin yapılmasının akabinde yıkım süreci başlar. ‘Riskli Yapı’ tespiti ve ilgili Tapu Müdürlüğünce yapının beyanlar hanesinde ‘Riskli Yapı’ beyanı işlenmesi sonucu, yapı maliklerine yıkımı sağlamaları için tebligat gönderilir ve gerektiğinde yapının yıkılması için gerekenlerin ifası Belediye Başkanlığı veya İl Özel İdaresi’nden talep edilir.
Söz konusu yapının yıkımı için yapı maliklerine tebligat ile en az 60 günlük süre verilerek, yapının kendilerince yıkılmasını sağlamaları istenir. Maliklerce ‘Riskli Yapının yıkımı verilen 60 günlük ilk sürede gerçekleştirilmesi, idarece maliklere otuz (30) günlük ek süre verilecektir. Söz konusu sürelerin sona ermesi ile yapı maliklerce yıktırılmamış ise Belediye Başkanlığı veya İl Özel İdaresi’nce yapının, elektrik, su, doğalgaz gibi hizmetlerinin durdurulması için ilgili kurumlara bildirimler yapılır ve idareye yapının yıktırılmadığı bildirilir.
